De kritische vriend, thuis en op het werk

Zuiver luisteren, geduldig bevragen

Het kan opluchten om je zorgen en gedachten uit te spreken. Het liefst doe je dat bij een vriend, die om te beginnen met zijn (of haar) volle aandacht naar je luistert. Het helpt, als die persoon je ook een aantal goede vragen stelt. Goede vragen zijn vragen die helpen verhelderen hoe iets zit. Vaak zijn het vragen waar je niet eens op zou zijn gekomen, die ook een andere invalshoek kiezen, zoals: ‘Je zegt dat je je schuldig voelt.. wanneer is iemand dat eigenlijk: schuldig?’

Niet iedereen heeft zomaar toegang tot zo’n ‘kritische vriend’, om in alle rust mee te kunnen bomen als dat even nodig is. Een Filosofisch Practicus zou deze rol bij uitstek kunnen vervullen, juist omdat deze is opgeleid om ‘zuiver te luisteren’ en vervolgens geduldig en methodisch te bevragen wat er wordt gezegd, op zo’n manier dat jij in je denken een stap verder komt.

De ‘critical friend’ in organisaties

Veel organisaties zijn tegenwoordig min of meer voortdurend onderhevig aan verandering. Idealiter is in een veranderingsproces een belangeloos, nuchter persoon aanwezig die het management en de medewerkers helpt bij het ontdekken en vervolgens stellen van de juiste vragen. Vaak is zo iemand binnen de organisatie niet voor handen, juist omdat uiteenlopende belangen spelen. Het is daarom geen overbodige luxe om iemand van buitenaf bewust in die rol uit te nodigen, bijvoorbeeld in vaste, twee- of driewekelijkse sessies voorafgaand aan – en tijdens een verandertraject.

Deze ‘critical friend’ kan openlijk – en op een rustige manier – ter discussie stellen wat er wordt gezegd, zodat hier dieper over kan worden nagedacht. Op deze manier komen mensen binnen de organisatie – zelf en samen – belangrijke vragen op het spoor, die anders onopgemerkt en dus ook onbeantwoord waren gebleven. De Filosofisch Practicus kan de rol van critical friend bij uitstek goed vervullen, omdat die getraind is in het ‘kritisch bevragen’ wat het betekent wat er wordt gezegd. Dit kan zowel in individuele sessies als in teamgesprekken zeer heilzaam zijn, in het bijzonder als ook de (door)vertaling van de missie, visie en strategie een belangrijke rol spelen.